ಗಗನಕ್ಕೇರಿದ್ದ ಬಲಿಪ ಗರ್ಜನೆ
ಕಲಾಸರಸ್ವತಿಯ ಮುಂದೆ ನಾನೊಬ್ಬ ಜ್ಞಾನದಾಹಿ
ಕಣ್ಮರೆಯಾದ ಯಕ್ಷಲೋಕದ ಧ್ರುವ ನಕ್ಷತ್ರ
ಕುಂಬಳೆ ಸುಂದರ ರಾವ್ (ಮಾರ್ಚ್೨೦, ೧೯೩೪- ನವಂಬರ ೩೦, ೨೦೨೨) ಇಡೀ ರಾತ್ರಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ʼಮಹಾರಥಿ ಕರ್ಣʼ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಮೂರು ಕರ್ಣರಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಮೊದಲನೆಯ ಕರ್ಣ ಹುಡುಗ, ಉತ್ಸಾಹಿ, ಪುತ್ತೂರು ಶ್ರೀಧರ ಭಂಡಾರಿಯವರ ವೇಷ. ಎರಡನೆಯ ಕರ್ಣ ಬಹುಬಗೆಯ ಕ್ಲೇಷಗಳಿಗೊಳಗಾದವನು, ಉದ್ಯೋಗ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ...
ಸುಂದರ ಮಾತಿಗೆ ಮೌನದ ತೆರೆ; 15ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲೇ ಅರ್ಥಗಾರಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದರು
ಯಕ್ಷಗಾನದ ಮಾತಿನ ಮಾಣಿಕ್ಯ ಕುಂಬಳೆ ಸುಂದರ ರಾವ್ ನಮ್ಮನ್ನಗಲಿದರೂ ಅವರು ಕಲೆಯ ಮೂಲಕ ಜೀವಂತವಾಗಿಯೇ ಇದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಸಾಧನೆ, ಏರಿದ ಎತ್ತರ ಶಬ್ದಗಳಿಗೆ ನಿಲುಕದ್ದು. ಆಟ- ಕೂಟದ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತಿನ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಾಗಿ ಮಿಂಚಿದ್ದ ಅವರಿಗೆ ಇದೊಂದು ನುಡಿನಮನ. ಯಕ್ಷಗಾನದ ಕಳೆದ 100 ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಕೇಳ್ಮೆಯಲ್ಲಿ,...
ಸುಂದರ ರಾವ್ ಭಾರತದ ಮೌಖಿಕ ಕಲಾ ಪರಂಪರೆಯ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾಗ್ಮಿ: ಪ್ರಭಾಕರ ಜೋಶಿ
'ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದ ಕುಂಬಳೆ ಸುಂದರ ರಾವ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಮೌಖಿಕ ಕಲಾ ಪರಂಪರೆಯ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವಾಗ್ಮಿ' ಎಂದು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ ಅವರ ಒಡನಾಡಿಯಾಗಿದ್ದ ಹಾಗೂ ಅವರ ಜೊತೆಗೆ ಅನೇಕ ತಾಳಮದ್ದಲೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಥದಾರಿಯಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ ಖ್ಯಾತ ಯಕ್ಷಗಾನ ವಿದ್ವಾಂಸ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಕ ಡಾ.ಎಂ ಪ್ರಭಾಕರ ಜೋಶಿ ಅವರು. 'ಕುಂಬ್ಳೆ ಅವರು ಬಹಳ...
ಜಾಗರದ ಜೋಶಿಗೆ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವದ ಗರಿ
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಬೆಲೆ ಬಂತು : ಅಭಿನಂದನೆಗಳು
ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಈ ಬಾರಿಯ ಯಾದಿ ಡಾ. ಎಂ. ಪ್ರಭಾಕರ ಜೋಶಿಯವರ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಧನ್ಯವಾಯಿತು. ಪ್ರದೇಶ, ವಯಸ್ಸು, ಜಾತಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಇತ್ಯಾದಿ ನಿಜವಾಗಿ ಕಲಾ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಅಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದ್ದರೂ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಮಾನದಂಡ ಆಗುವ ಸರಕಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಜೋಶಿಯವರಿಗೆ (76) ಈ ಮನ್ನಣೆ ದೊರೆಯಲು ತುಂಬ...
ಅಭಿಜ್ಞ ಡಾ. ಪ್ರಭಾಕರ ಜೋಷಿಯವರಿಗೆ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಕಾರ್ಕಳ ತಾಲೂಕಿನ ಮಾಳದಿಂದ ಮಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದ ತನ್ನ ಅದಮ್ಯ ಜೀವನಾಸಕ್ತಿ ಮಗು ಸಹಜ ಕುತೂಹಲಗಳಿಂದ ಬೆಳೆದ ಡಾ.ಪ್ರಭಾಕರ ಜೋಷಿ ಎಂಬ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಹೆಮ್ಮೆಗೆ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಘೋಷಣೆಯಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಕಾಣುವ ಪ್ರಯತ್ನವಿದು. ಯಕ್ಷಗಾನ -ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಸಾಧಕರಿವರು. ದಿ.ಶೇಣಿ...
ಕೋಡಿ ಕುಶಾಲಪ್ಪ ಗೌಡ
( ಮೇ ೩೧, ೧೯೩೧- ಸಪ್ಟಂಬರ ೨, ೨೦೨೨) ಹೈಸ್ಕೂಲಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಕಲಿಸಿದ ಗುರುಗಳಾದ ಟಿ ಜಿ ಮುಡೂರರನ್ನು ಕಳಕೊಂಡ ನೋವು ಮರೆಯುವ ಮುನ್ನವೇ ನನಗೆ ಎಂ ಎ ಯಲ್ಲಿ ಪಾಠ ಮಾಡಿದ ಪ್ರೊ. ಕೋಡಿ ಕುಶಾಲಪ್ಪ ಗೌಡರನ್ನು ಕಳಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಇವರೆಲ್ಲ ಬರೇ ಪಾಠ ಮಾಡಿದ ಮಾಸ್ತರರಾಗಿದ್ದರೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ವಿಷಾದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರು...
ಉಡುಪಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾರಂಗದ ಮಹಾಪೋಷಕ ತೋನ್ಸೆ ಮೋಹನದಾಸ ಪೈಗಳು
ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾರಂಗವು ‘ಉದಯವಾಣಿ’ಯಿಂದ ಪಡೆದ ಪ್ರಯೋಜನ ಅಪಾರ. ಉದಯವಾಣಿಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ತೋನ್ಸೆ ಮೋಹನದಾಸ ಪೈಯವರ ಋಣಭಾರವೂ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೇಲಿತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿ ಪೈಯವರನ್ನು ಕರೆದು ಗೌರವಿಸೋಣ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆವು. ನಾವೇ ಅವರ ಮನೆಗೆ ತೆರಳಿ ಗೌರವಿಸುವುದೋ ಅಥವಾ ಅವರನ್ನೇ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸುವುದೋ ಎಂಬ ಯೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದೆವು....
ಮಲೆನಾಡಿನ ಯಕ್ಷಚೇತನಗಳು-33
ತೋಟದೂರು ನಂಜುಂಡರಾವ್(1904-1986) ಶ್ರೀ ತೋಟದೂರು ನಂಜುಂಡರಾವ್ ಅವರು ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಡಿಗೆರೆ ತಾಲೂಕಿನ ಕಳಸ ಹೊಬಳಿಯ ತೋಟದೂರು ಎಂಬಲ್ಲಿ ವೆಂಕಟಾಚಲಯ್ಯ ಮತ್ತು ವೆಂಕಟಸುಬ್ಬಮ್ಮ ದಂಪತಿಗಳ ಮಗನಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರಿಗೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ, ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ, ಸುಬ್ರಾಯ ಸಹೋದರ, ಸಹೋದರಿಯರು. ಕೆಳ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ...
ಬಲಿಪ ಪ್ರಸಾದ ಭಾಗವತರ ಕೆಲವು ನೆನಪುಗಳು
ದಿನಾಂಕ 11-04-2022 ರಂದು ನಮ್ಮನ್ನಗಲಿದ ಬಲಿಪ ಪ್ರಸಾದ ಭಾಗವತರ ಕುರಿತು ಕೆಲವು ನೆನಪುಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವಿನಯಶೀಲ ವ್ಯಕ್ತಿ ,ಹಿರಿಯರೊಂದಿಗೆ ವಿನೀತ ಭಾವ,ಗೌರವವೇ ಶರಣಾಗುವ ಗುಣವಂತ,ಹೀಗೇ ಮಾತಾಡುವಾಗ ಅತ್ಯಂತ ಸಣ್ಣ ಸ್ವರದಲ್ಲಿ ಮಾತಾಡುವ ಈ 'ಬಲಿಪ್ಪ' ವೀರರಸದಲ್ಲಿ ಪದ್ಯತೆಗೆಯುವಾಗ ಎಂತಹ ಗಂಡೆದೆಯೂ ಗಡಗುಟ್ಟುವ ಆರ್ಭಟ.,ಜಾಗಟೆ...
ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದ ತೋಡಿಕಾನ ವಿಶ್ವನಾಥ ಗೌಡ
ನಿನ್ನೆ ನಿಧನರಾದ ತೋಡಿಕಾನ ವಿಶ್ವನಾಥ ಗೌಡರು ತೆಂಕುತಿಟ್ಟಿನ ಯಕ್ಷಗಾನ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಮಿಂಚಿದ ಕಲಾವಿದರು . ಪುಂಡು ವೇಷಧಾರಿಯಾಗಿ , ಗಯ್ಯಾಳಿ ಹಾಗೂ ಗರತಿ ಸ್ತ್ರೀ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಏಕಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅದ್ಭುತ ಪ್ರತಿಭೆಯ ಮೂಲಕ ಯಕ್ಷಗಾನ ರಸಿಕರ ಮನೋಪಟಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತಗೊಂಡ ಕಲಾವಿದರು. ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಯಕ್ಷಗಾನ...
ಮಲೆನಾಡಿನ ಯಕ್ಷಚೇತನಗಳು
ಜವಳೆಕೆರೆ ನರಸಿಂಹ ಭಟ್(1933-2009) ಶ್ರೀ ಜವಳೆಕೆರೆ ನರಸಿಂಹ ಭಟ್ಟ ಇವರು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಯಲ್ಲಾಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ಜವಳೆಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ಸುಬ್ರಾಯ ಭಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಯಮುನಾ ದಂಪತಿಗಳ ಮಗನಾಗಿ 21 ಮಾರ್ಚ 1933ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇವರಿಗೆ ನಾಗವೇಣಿ, ಪಾರ್ವತಿ, ವೆಂಕಟರಮಣ, ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಎಂಬ ಸಹೋದರ, ಸಹೋದರಿಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಹತ್ತು...
ಬಸ್ತಿ ಎಂಬ ಪುಣ್ಯಪುರುಷ
ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ ಶೆಣೈ - ನಾಡಿನ, ದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಇತಿಹಾಸದ ಒಂದು ಅಧ್ಯಾಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ವಸ್ತುವಾಗುವ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಧಿಕಾರಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂಘಟನೆಯ ದೊಡ್ಡನಾಯಕ, ಮಿತ್ರ, ಹಿತೈಷಿ ಎಲ್ಲಾ ನೆಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅದ್ಭುತ ವಿರಳ ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯ -ಮಹನೀಯರು ಬಸ್ತಿ ಮಾಮ್. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿ,...